Бүтээгдэхүүний тодорхойлолт

Дуран бол хүн төрөлхтний орчлон ертөнцийг тольдож, огторгуйн гүн рүү өнгийх цонх байсаар ирсэн. Алс холын галактик ажиглах, нарны аймгийн гараг эрхсийг судлах зэрэгт дуран чухал үүрэг гүйцэтгэж, орчлон ертөнцийн нууцыг нээхэд ихээхэн хувь нэмэр оруулсаар байна.

Дуран гэдэг нь алслагдсан биетүүдийг ойртуулж, илүү тод харагдуулах зориулалттай оптик төхөөрөмж юм.
Дуран нь гэрлийг хураан төвлөрүүлэх арга барилаасаа хамааран хугарлын дуран, ойлт дуран, хосолмол дуран зэрэг төрөлтэй байдаг.

Дурангийн онцлог шинжүүд

• Томруулах чадвар: Дуран нь линз болон толь ашиглан гэрлийг цуглуулж төвлөрүүлэх замаар алсын биетүүдийг томруулж харуулдаг.

• Нүхний диаметр: Дурангийн линз эсвэл тольны диаметр нь гэрэл хураах хэмжээг тодорхойлдог бөгөөд энэ нь бүдэг биетүүдийг харах боломжид нөлөөлдөг.

• Фокусын урт: Линз эсвэл толь болон гэрэл төвлөрч зураг үүсэх цэг хоорондын зай нь дурангийн томруулах чадвар болон харах өнцгийг тодорхойлдог.

• Суулгац: Дуран нь тогтвортой тавцан эсвэл гуурсан тулгуур дээр суурилуулж, огторгуйн биетүүдийг нарийвчлалтай чиглүүлэн харахад зориулагддаг.

• 

Дурангийн хэрэглээний хүрээ

• Одон орон судлал: Дуран нь одон орон судлалын үндсэн багаж бөгөөд од, гараг, галактик, мананцар зэрэг огторгуйн биетийг ажиглахад ашиглагддаг.

• Одон оронгийн гэрэл зураг: Камертай хослуулсан дуран нь огторгуйн үзэгдлийг өндөр нарийвчлалтайгаар гэрэл зураг болгон буулгаж, шинжлэх ухааны судалгаа болон олон нийтэд таниулах ажилд ашиглагддаг.

• Сансар судлал: Хаббл, Жэймс Уэбб зэрэг дурангууд дэлхий болон бусад гараг эрхсийн эргэн тойронд тойрог замд эргэж, огторгуйг урьд өмнө үзэгдээгүй нарийвчлалтайгаар судлах боломж олгодог.

• Газрын гадаргуу ажиглалт: Дуран нь шувуу ажиглалт, тандан судалгаа, байгалийн үзэмж харах зэрэг газрын ажиглалтад ч мөн хэрэглэгддэг.

Дурангийн давуу талууд

1. Алсыг ойртуулах өндөр нарийвчлалтай томруулалт
   Дуран нь нүдээр харахад боломжгүй хол зайд орших биетүүдийг ойртуулж, тодорхой харагдуулах боломжтой. Энэ нь огторгуйн болон газрын гадаргуугийн нарийн ажиглалтад онцгой давуу тал болдог.

2. Огторгуйн биетийг өндөр нарийвчлалтайгаар судлах боломж
   Од, гараг, сар, мананцар зэргийг нарийн түвшинд ажиглаж, шинжлэх ухааны судалгаа хийх үндэс болдог.

3. Гэрэл зураг авах чадвартай хослуулалт
   Дуранг камертай холбосноор одон оронгийн болон байгалийн үзэсгэлэнт гэрэл зургууд авах боломжтой болдог.

4. Олон зориулалттай хэрэглээний боломж
   Зөвхөн огторгуйн ажиглалт гэлтгүй, газрын гадаргуун тандан судалгаа, байгалийн ажиглалт, аюулгүй байдал хангах зорилгоор ашиглах боломжтой.

5. Хүүхэд, залуучуудад шинжлэх ухаанд дуртай болох урам өгдөг
   Дуран нь сургалтын багаж байдлаар ашиглагдахдаа хүүхдүүдийг орон зай, шинжлэх ухаанд дуртай болгоход тус дэм болдог.

6. Өөрийн хэрэгцээнд тохируулан төрөл, хүчин чадлыг сонгох боломжтой
   Хувийн, мэргэжлийн, сургалтын зэрэг олон түвшинд зориулсан төрөл бүрийн дуранг сонгон ашиглах боломжтой.

Техникийн Үндсэн Үзүүлэлтүүд (жишээ байдлаар)

Хэрэглээний орчны жишээ

• Хувийн хэрэглээ
  Хобби болон гэр бүлээрээ огторгуй, од харах зорилгоор гэрийн цэцэрлэг, хөдөө орон нутагт ашиглаж болно.

• Сургалтын байгууллага
  Сургуулийн физикийн болон одон орон судлалын анги, танхимд заавал байх ёстой тоног төхөөрөмж.

• Одон орон судлалын төвүүд, музей
  Иргэдэд нээлттэй таниулга, туршилт хийх зорилгоор ашиглана.

• Фотографчид
  Одон орон, байгаль, шувуу ажиглах гэрэл зураг авалтад хэрэглэдэг.

• Хил, хяналтын байгууллага
  Аюулгүй байдлыг хангах, тандан судалгаа хийх зориулалтаар ашиглана.